SŁOWNICZEK STOMATOLOGICZNY

A

Afta – owrzodzenie na błonie śluzowej jamy ustnej, języka lub warg, któremu może towarzyszyć powiększenie węzłów chłonnych.

Aparat Damon – aparat ortodontyczny stały, bezligaturowy, wyposażony w pasywny przesuwany mechanizm mocowania łuków na zamkach.

Aparat estetyczny – aparat ortodontyczny, wykonany ze specjalnych materiałów, dzięki  którym, po założeniu na zęby jest prawie  niewidoczny.

Aparat retencyjny – (retainer), aparat ortodontyczny utrwalający efekt powstały po noszeniu aparatu stałego, umozliwia dziąsłom, zębom, szczęce – przystosowanie się do nowego poprawnego ustawienia.

Aparat samoligaturujący – aparat ortodontyczny, wyposażony w samoligaturujące się zamki, powodujące przesuwanie się zębów. Przyspiesza czas leczenia.

Augumentacja kości – zabieg nadbudowy kości.

B

Bioss – materiał używany do nadbudowy kości.

C

CBTC (Cone beam computered tomography) – metoda radiologicznego diagnozowania pacjenta, za pomocą stożkowej wiązki promieniowania.

Choroba przyzębia – stan zapalny przyzębia, uszkodzenie tkanek otaczających ząb. Nieleczona, może prowadzić nawet do utraty zęba.

D

Dentofobia – lęk przed leczeniem dentystycznym.

Dewitalizacja – zatrucie zęba, polegające na umieszczeniu w komorze zęba materiału, który powoduje martwicę miazgi. Stosowane przy leczeniu kanałowym.

Diastema – szpara pomiędzy zębami siecznymi (jedynkami), powstała najczęściej na skutek nieprawidłowego przyczepu wędzidełka do wargi.

Dłutowanie – chirurgiczne usunięcie zatrzymanego (niewyrżniętego zęba), najczęściej ósemki.

Dormicum – lek uspokajająco – nasenny, stosowany przed zabiegiem.

Dysfunkcja języka – nieprawidłowe ułożenie języka

Dysplazja zębiny – zaburzenie rozwoju zębiny, polegające na szczątkowym wykształceniu korzeni zębów lub przebarwieniu zębów mlecznych oraz braku komory miazgi.

E

Ekstrakcja – usunięcie zęba.

Ekstyrpacja – usunięcie miazgi z komory i kanalików zęba, stosowane podczas leczenia kanałowego.

Endodoncja – kanałowe leczenie zębów.

F

Fluoryzacja – lakierowanie zębów, pokrycie zębów lakierem z fluorem, w celu zabezpieczenia ich przed próchnicą i nadwrażliwością.

G

Germektomia – usuwanie niewyrżnietych zębów mądrości tzw. ‘ósemek’.

Grzybica jamy ustnej – choroba jamy ustnej spowodowana rozwojem grzybów, najczęściej drożdżaka Candida albicans.

H

Hemisekcja – chirurgiczne usunięcie korzenia zęba wraz z częścią korony zęba.

I

Implant ADIN – marka implantów, pochodząca z Izraela.

Implant Biomet 3i – marka implantów, pochodząca z USA.

Implant ISY Camlog – marka implantów, pochodząca z Niemiec.

Implant zębowy – tytanowa śruba, imitująca korzeń zęba, którą wszczepia się w kość żuchwy lub szczęki. Po jej zrośnięciu się z kością stanowi podstawę dla korony, mostu lub protezy.

Implanty Neos – marka implantów pochodząca z Wielkiej Brytanii.

Implanty w jeden dzień – nowoczesne implanty, które obciąża się koroną w dniu zabiegu, co znacznie skraca czas leczenia.

Inlay – rodzaj odbudowy zęba, wkład koronowy.

Integracja z implantem – zrośnięcie się tytanowej śruby z kością.

Irygator stomatologiczny – urządzenie dentystyczne służące do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych, może być używany w warunkach domowych.

K

Kamień nazębny – płytka nazębna powstała ze stwardniałych resztek jedzenia i osadu.

Kanał zęba – unerwiona przestrzeń wzdłuż korzenia zęba, połączona z komorą znajdującą się w koronie zęba.

Kieł – rodzaj zęba, zbudowany z jednego korzenia i jednego kanału, potocznie nazywany trójką.

Kieszeń patologiczna – przestrzeń pomiędzy koroną zęba a dziąsłem.

Kiretaż – zabieg oczyszczenia kieszeni patologicznych z kamienia i złogów, które mogą spowodować choroby przyzębia.

Korona protetyczna – uzupełnienie trwałe, osadzone na oszlifowanych zębach żywych lub martwych.

Korona tymczasowa – korona „sztuczna”, akrylowa lub kompozytowa, założona tymczasowo.

Korona zęba – widoczna część zęba, ponad dziąsłem.

Korzeń zęba – niewidoczna część zęba znajdująca się w kości (żuchwy, szczęki).

L

Lakierowanie – fluoryzacja zębów, polega na powlekaniu zębów lakierem wzbogaconym we fluor, co zapobiega rozwojowi próchnicy.

Lakowanie – pokrycie bruzd mleczaków lub świeżo wyrżniętych zębów stałych, specjalnym lakiem, dzięki czemu nie gromadzą się w nich resztki pokarmów i bakterie.

Lampa ZOOM – lampa używana w zabiegach profesjonalnego wybielania zębów. aktywuje nadtlenek wodoru, który rozpada się na tlen i wnika w szkliwo, powodując jego wybielanie.

Lapisowanie – leczenie próchnicy zębów mlecznych za pomocą azotanu srebra, który nanosi się na płytkie ubytki próchnicze.

Licówka – cienki porcelanowy płatek, cementowany do zniszczonych zębów.

Licówka addytywna – rodzaj bardzo cienkiej licówki, napalanej na folii. Aby ją nałożyć nie trzeba szlifować zęba.

Ligatura – elementy aparatu ortodontycznego, niewielki gumki, którymi przywiązuje się łuk, po wprowadzeniu do szczeliny zamka.

Lokator – rodzaj zatrzasku protezy ruchomej, osadzonego na implancie.

Ł

Łuk zębowy – rząd zębów w szczęce (łuk dolny) i żuchwie (łuk górny).

M

Miazga – znajdujące się w komorze i kanałach zęba nerwy oraz naczynia krwionośne, odpowiadające za odżywianie zęba, ale także za uczucie bólu.

Mikroskop – urządzenie służące do oglądania zębów   w powiększeniu.

Most adhezyjny – rodzaj odbudowy protetycznej, stosowany główniew przypadku utraty pojedynczych zębów w odcinku przednim.

Most protetyczny – rodzaj odbudowy protetycznej, uzupełnienie brakujących zębów. może być oparty na korzeniach lub implantach.

N

Natychmiastowa implantacja – wszczepienie implantu od razu po usunięciu zęba.

Neuralgia – choroba nerwu trójdzielnego, powodująca napady bardzo silnego bólu, w okolicach chorego nerwu.

O

Obciążenie implantu – nałożenie na wszczepiony implant korony.

Odbudowa zęba – rekonstrukcja zęba zniszczonego, po leczeniu kanałowym za pomocą wypełnienia kompozytowego i włókna szklanego.

Onlay (inlay) – rodzaj odbudowy protetycznej zniszczonej korony zęba.

Opalustre – pasta do usuwania przebarwień na zębach.

Ozębna – element przyzębia, zbudowany z włókien kolagenowych, odpowiadająca za utrzymanie zęba w zębodole.

P

Paradontoza  – rodzaj choroby przyzębia, prowadząca do rozchwiania i w skrajnych przypadkach utraty zębów.

Piaskowanie zębów  – usuwanie przebarwień, osadu i drobin kamienia nazębnego z powierzchni zębów, przy pomocy strumienia wody i substancji czyszczących (wodorowęglan sodu), pod ciśnieniem.

Piezochirurgia – nowoczesna technika chirurgii stomatologicznej, umożliwiająca cięcie mikrometryczne, zmniejszające utratę tkanki kostnej.

Płytka nazębna – powstaje z resztek jedzenia, bakterii, produktów przemiany materii; odkłada się na zębach przy nieprawidłowej higienie jamy ustnej.

Podcinanie wędzidełka – zabieg plastyki nieprawidłowego przyczepu wędzidełka.

Proteza – rodzaj uzupełnienia protetycznego, odbudowującego braki zębowe.

Proteza częściowa – proteza zastępująca tylko fragment utraconego uzębienia, szkieletowa, akrylowa lub nylonowa.

Proteza ruchoma – proteza, wprowadzana do jamy ustnej, którą pacjent może wyjmować.

Proteza stała – proteza umieszczana trwale w jamie ustnej, z zabudowanym podniebieniem, wykonana z akrylu lub nylonu.

Proteza szkieletowa – proteza ruchoma, której główna częścią jest metalowy szkielet wyposażony w klamry i ciernie.

Przedtrzonowiec – rodzaj zęba, potocznie nazywany ‘czwórką’ i ‘piątką’.

Przodozgryz – wada zgryzu, wysunięcie zębów żuchwy przed zęby szczęki.

Przyczep nabłonkowy – zbudowany z włókien kolagenowych, miejsce połączenia zęba z dziąsłem.

Q

Quick Sleeper – komputerowe, bezbolesne znieczulenie pacjenta.

R

Radisekcja – chirurgiczne usunięcie jednego z korzeni zęba, przy jednoczesny pozostawieniu odpowiadającej mu korony.

Rekonstrukcja zęba – odbudowa zęba.

Resekcja wierzchołka korzenia – chirurgiczne odcięcie wierzchołka zęba, stosowane przy złamaniach zębach lub zmianach około wierzchołkowych.

Resorpcja korzenia – zanik korzenia zęba.

Resorpcja kości – zanik kości.

Ropień – zgromadzona ropa w kości lub pod błona śluzowa jamy ustnej, powstała na skutek ostrego zapalenie tkanek wokół wierzchołka korzenia.

S

Saling – usuwanie kamienia nazębnego.

Sedacja – znieczulenie pacjenta, podczas którego podawane są leki dożylne, wykonywane przez anestezjolaga.

Siekacze – przednie zęby, nazywany potocznie ‘jedynką’ i ‘dwójką’.

Stomatodynia – choroba, polegająca na odczuwaniu pieczenia w jamie ustnej, występująca najczęściej u kobiet w okresie przekwitania.

Substytut kości – materiał służący do odbudowy utraconej tkanki kostnej.

Suchy zębodół – powikłanie po usunięciu zęba, utrudniające gojenie i wywołujące ból.

Szczęka – kość, w której osadzone są górne zęby.

Szczoteczka do zębów – służy do utrzymania higieny jamy ustnej. Szczoteczkę do zębów powinno się wymieniać co trzy miesiące, a kupując nową powinniśmy dobierać ją pod kątem stanu naszego uzębienia, wielkości główki, elastyczności szyjki i wygodnej rączki.

Szkliwo – twarda, zewnętrzna część zęba.

Ś

Śruba gojąca – łącznik umożliwiający gojenie dziąsła wokół implantu.

T

Terapia fotodynamiczna (PACT) – bezinwazyjny sposób na zwalczanie drobnoustrojów.

Trema – przerwa pomiędzy zębami (oprócz jedynek, u których jest to diastemia).

Trzonowce – zęby tylne, ‘szóstki’ lub ‘siódemki’.

Tyłozgryz – wada zgryzu, nadmierne cofnięcie zębów żuchwy względem zębów szczęki.

Tytanowy wszczep śródkostny – implant.

U

Udrażnianie kanału – oczyszczanie, przepychanie kanału na całej jego długości, w celu późniejszego wypełnienia.

W

Wada zgryzu – nieprawidłowe ustawienie zębów szczęki względem żuchwy lub zębów żuchwy względem szczęki.

Wady rozwojowe języka – zaburzenia budowy języka, niewymagające leczenia np. język geograficzny, makroglossia.

Wkład korzeniowo-koronowy – wykonany z metalu lub włókna szklanego i żywicy kompozytowej sztyft, służący do wzmocnienia korzenia zęba.

Wypełnienie – plomba.

Wyrostek zębodołowy – część kości szczęki lub żuchwy, na której osadzony jest ząb.

X

Xenograft – odzwierzęcy substytut kości.

Z

Zabiegi w narkozie – zabiegi wykonywane w znieczuleniu ogólnym, czyli uśpieniu, wykonywane głównie u pacjentów dentofobią lub osób upośledzonych.

Zaburzenia stawów skroniowo-żuchwowych – dolegliwości bólowe lub funkcjonalne, powstałe na skutek np. zaciskania zębów czy zgrzytania.

Ząb mądrości – tzw. ‘ósemka’, trzeci ząb trzonowy, którego wyrzynanie się może być bolesne lub utrudnione, przez co jest najczęściej usuwany.

Zębina – twarda tkanka zęba powstała z kanalików, przykryta przez szkliwo.

Zębiniak – fragment miazgi zęba, który uległ mineralizacji i powoduje okresowe dolegliwości bólowe.

Zębodół – miejsce w wyrostku zębodołowym, w którym ulokowany jest ząb.

Złamanie zęba – złamanie korony zęba w obrębie szkliwa lub złamanie korzenia zęba.

Znieczulenie miejscowe – polega na wkłuciu w dziąsło i podania środka znieczulającego.

Znieczulenie ogólne – narkoza, znieczulenie polegające na wprowadzenie pacjenta w stan głębokiego snu. Wykonywane tylko przez anestezjologa.

Znieczulenie WAND – bezbolesne znieczulenie wykonywane za pomocą urządzenia THE WAND. Środek znieczulający jest podawany pod niskim ciśnieniem, za pomocą końcówki przypominającej długopis.

Ż

Żuchwa – kość, w której osadzone są dolne zęby.